Aktif spor yapan üniversite öğrencilerinin duygusal zekâ ve sporda zihinsel dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi
Özet Görüntüleme: 294 / PDF İndirme: 191
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10030137Anahtar Kelimeler:
Duygusal zekâ, spor yapmak, üniversite öğrencileri, zihinsel dayanıklılıkÖzet
Zihinsel dayanıklılığı ve duygusal zeka seviyeleri yüksek olan sporcuların stres ve zorluklarla başa çıkabilme, hedeflere odaklanma ve esneklik gösterme yeteneklerinin daha güçlü olduğu yapılan araştırmalarda belirtilmektedir. Bundan dolayı bu çalışmanın amacı, aktif olarak spor yapan üniversite öğrencilerinin duygusal zekâ ve zihinsel dayanıklılık düzeylerini cinsiyet, spor yaşı ve haftalık antrenman sıklığına göre incelemektir. Bu araştırma betimsel bir araştırmadır. Araştırmanın evreni aktif olarak spor yapan üniversite öğrencileridir. Örneklemi ise 2022-2023 akademik yılında Adıyaman, Gümüşhane, Artvin Çoruh ve Bayburt Üniversitelerinde öğrenim gören ve aktif spor yaptıklarını belirten üniversite öğrencileridir. Araştırmaya yaş ortalaması 21,69±1,55 olan 147 (%33,7) kadın, 289 (%66,3) erkek olmak üzere toplam 436 üniversite öğrencisi gönüllü olarak katılmıştır. Katılımcılar araştırmaya kolayda örneklem yoluyla dâhil edilmiştir. Araştırmada; Sporda Zihinsel Dayanıklılık Ölçeği ve Schutte Duygusal Zekâ Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde t-testi, tek yönlü anova testi kullanılmıştır. Bu araştırmanın bulguları aktif spor yapan üniversite öğrencilerinin zihinsel dayanıklılık ve duygusal zekâ seviyelerinin cinsiyet değişkenine göre erkeklerin lehine, spor yaşı değişkenine göre spor yaşları daha büyük olan katılımcıların lehine ve haftalık antrenman sıklığı değişkenine göre de daha sık antrenman yapan katılımcıların lehine anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir.
Referanslar
Adiloğulları, İ., & Görgülü, R. (2015). Sporda duygusal zeka envanteri'nin uyarlama çalışması. Uluslararası Spor Egzersiz ve Antrenman Bilimi Dergisi, 1(2), 83-94.
Altıntaş, A., & Koruç, P. B. (2016). Sporda zihinsel dayanıklılık envanteri’nin psikometrik özelliklerinin incelenmesi (SZDE). Spor Bilimleri Dergisi, 27(4), 163-171.
Austin, E. J., Saklofske, D. H., Huang, S. H., & McKenney, D. (2004). Measurement of trait emotional intelligence: Testing and cross-validating a modified version of Schutte et al.'s (1998) measure. Personality and Individual Differences, 36(3), 555-562.
Bahadır, G., & Adiloğulları, İ. (2020). Spor yapan üniversite öğrencilerinde zihinsel dayanıklılık ile duygusal zekâ arasındaki ilişkinin incelenmesi International Journal of Sport Exercise and Training Sciences - IJSETS, 6(4), 117-128.
Bahçıvan, O. (2020). Fitness merkezlerinde egzersiz yapan bireylerin egzersiz bağımlılıkları, yaşam doyumları ve zihinsel dayanıklılık düzeyleri arasındaki ilişki [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
Clough, P., Earle, K., & Sewell, D. (2002). “Mental toughness: The concept and its measurement,” in solutions in sport psychology. Thomson.
Connaughton, D., Hanton, S., & Jones, G. (2010). The development and maintenance of mental toughness in the world’s best performers. The Sport Psychologist, 24(2), 168-193.
Cooper, R. K., Sawaf, A., Ayman, Z. B., & Sancar, B. (2003). Liderlikte duygusal zekâ: Yönetim ve organizasyonlarda duygusal zekâ. Sistem Yayıncılık.
Crust, L., Swann, C., Allen-Collinson, J., Breckon, J., & Weinberg, R. (2014). A phenomenological exploration of exercise mental toughness: Perceptions of exercise leaders and regular exercisers. Qualitative Research in Sport, Exercise and Health, 6(4), 441-461.
Çakmak, E. (2017). Oryantiring sporcularının zihinsel dayanıklılık düzeyleri ve başarı hedefleri arasındaki ilişki [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
Dağ, A., & Sarı, İ. (2019). Duygusal zekâ ve sporcularda duygusal zekâ kullanımı. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(1), 183-200.
Demir, P., & Çelebi, M. (2019). Spor bilimleri fakültesinde eğitim gören mücadele sporcularının zihinsel dayanıklılıklarının incelenmesi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 188-199.
Erdoğan, N., & Kocaekşi, S. (2015). Elit sporcuların sahip olması gereken psikolojik özellikler. Türkiye Klinikleri Spor Bilimleri Dergisi, 7(2), 57-64.
Eroğlu, O., Ünveren, A., Ayna, Ç., & Müftüoğlu, N. E. (2020). Spor bilimleri fakültesindeki öğrencilerin sporda zihinsel dayanıklılık ve sporda ahlaktan uzaklaşma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Türkiye Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 100-110.
Halilbeyoğlu, F. H. (2015). Badminton sporcularının duygusal zeka düzeylerinin bazı kriterlere göre incelenmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Aksaray Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
Jacelon, C. S. (1997). The trait and process of resilience. Journal of Advanced Nursing, 25(1), 123-129.
Jones, G., Hanton, S., & Connaughton, D. (2007). A framework of mental toughness in the world’s best performers. The Sport Psychologist, 21(2), 243-264.
Kalkavan, A., Özdilek, Ç., & Çakır, G. (2020). Dağ bisikletçilerinin zihinsel dayanıklılık düzeylerinin araştırılması.Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 22(2), 31-43.
Karaoğlu, B., Turan, M. B., & Pepe, O. (2016). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin yaratıcılık düzeyleri ile duygusal zekâ seviyelerinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(2), 85-99.
Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayınları.
Klapper, R. G. (2011). george kelly's repertory grids in social constructionist research in the french context. Management Avenir, (3), 354-371.
Kobasa, S. C. (1979). Stressful life events, personality, and health: an inquiry into hardiness. Journal of Personality and Social Psychology, 37(1), 1.
Law, K. S., Wong, C. S., & Song, L. J. (2004). The construct and criterion validity of emotional intelligence and its potential utility for management studies. Journal of Applied Psychology, 89(3), 483.
Luthans, F. (2002). Positive organizational behavior: Developing and managing psychological strengths. Academy of Management Perspectives, 16(1), 57-72.
Mayer, J. D., & Salovey, P. (1997). Emotional development and emotional intelligence. Basics Books.
Oğur, Y. G., Kılınç, İ. S., Var, L., & Bozdağ, B. (2022). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin zihinsel dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi. Duvar Yayınları.
Özdenk, Ç., Akyıldız, Y., & Şanlı, S. (2020). Bireysel ve takım sporcularının duygusal zekâ düzeylerinin incelenmesi. Spor ve Rekreasyon Araştırmaları Dergisi, 2(1), 1-8.
Özdenk, S. (2018). Spor eğitimi alan üniversite öğrencilerinin duygusal zekâ düzeylerinin incelenmesi. Turkish Studies Social Sciences, 13(1033-1045).
Özdinç, Ö., & Bilir, F. P. (2016). Üst düzey spor örgüt yöneticilerinin duygusal zekâ özelliklerini belirlemeye yönelik bir çalışma. Spor Bilimleri Dergisi, 27(1), 27-39.
Parker, J. D., Summerfeldt, L. J., Hogan, M. J., & Majeski, S. A. (2004). Emotional intelligence and academic success: Examining the transition from high school to university. Personality and Individual Differences, 36(1), 163-172.
Pau, A., & Sabri, B. A. (2015). Relationship between emotional intelligence and job satisfaction in newly qualified Malaysian dentists. Asia Pacific Journal of Public Health, 27(2), NP1733-NP1741.
Poskey, M. (2006, April 17). The importance of emotional intelligence in the workplace, why it matters more than personality. https://www.zeroriskhr.com/post/the-importance-of-emotional-intelligence-in-the-workplace-why-it-matters-more-than-personality
Rezvani, A., Chang, A., Wiewiora, A., Ashkanasy, N. M., Jordan, P. J., & Zolin, R. (2016). Manager emotional intelligence and project success: The mediating role of job satisfaction and trust. International Journal of Project Management, 34(7), 1112-1122.
Salman, M. N., Toros, T., & Soylu, Y. (2018). Elit sporcuların duygusal zekâ yönünden karşılaştırılması: Takım ve bireysel sporlar. Electronic Turkish Studies, 13(26).
Schutte, N. S., Malouff, J. M., Hall, L. E., Haggerty, D. J., Cooper, J. T., Golden, C. J., & Dornheim, L. (1998). Development and validation of a measure of emotional intelligence. Personality and Individual Differences, 25(2), 167-177.
Sheard, M., Golby, J., & Van-Wersch, A. (2009). Progress toward construct validation of the Sports Mental Toughness Questionnaire (SMTQ). European Journal of Psychological Assessment, 25(3), 186.
Şahinler, Y., & Ersoy, A. (2019). Sporcuların zihinsel dayanıklılıklarının farklı değişkenlere göre incelenmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 5(2), 168-177.
Taşkın, A. K., Taşğın, Ö., Başaran, M. H., & Taşkın, C. (2010). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinde duygusal zekâ düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 12(2), 98–103
Taşkın, A. H., Arı, Y., & Özmutlu, İ. (2022). Farklı değişkenlere göre sporda zihinsel dayanıklılık: spor bilimleri fakültesi örneği. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(2), 495-507.
Tatar, A., Tok, S., & Saltukoğlu, G. (2011). Gözden geçirilmiş schutte duygusal zekâ ölçeğinin türkçe'ye uyarlanması ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni-Bulletin of Clinical Psychopharmacology, 21(4), 325- 338.
Tekkurşun-Demir, G., & Türkeli, A. (2019). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı ve zihinsel dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi,4(1), 10-24.
Turan, M., Mavibaş, M., & Savaş, B. Ç. (2022). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin sporda mental dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi. Kafkas Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 52-70.
Uyar, G. (2019). Spor yapan üniversite öğrencilerinde zihinsel dayanıklılık ile duygusal zekâ arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
Yalız, D. (2013). Anadolu üniversitesi beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü öğrencilerinin duygusal zekâ düzeyleri incelenmesi. Pamukkale Journal of Sport Sciences, 4(2).
Yetiş, Ü., & Servi, T. (2020). Adıyaman üniversitesi beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin iletişim becerileri ve duygusal zekâ düzeylerinin incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (35), 702-718.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 ROL Spor Bilimleri Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.