Halkoyunları antrenörlerinin toksik liderlik davranışlarının sporcuların psikolojik sağlamlık ve tatmin düzeyleri üzerindeki belirleyici rolü


Özet Görüntüleme: 258 / PDF İndirme: 111

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.8352271

Anahtar Kelimeler:

Antrenör, halk oyunları, psikolojik sağlamlık, tatmin, toksik liderlik

Özet

Bu çalışmanın amacı; halkoyunları sporcularının antrenörlerin toksik liderlik davranışlarına ilişkin algısının, psikolojik sağlamlık ve tatmin düzeyleri üzerindeki etkisini belirlemektir. Araştırmanın evrenini Türkiye Halkoyunları Federasyonu’na bağlı gençler ve büyükler kategorilerinde yer alan lisanslı sporcular olarak oluşturmaktadır. Araştırmanın yapıldığı 2019-2020 dönemde halkoyunlarında oynayan gençler ve büyükler gruplarından lisanslı sporcu sayısının 4856 erkek ve 6136 kadın olmak üzere toplam 10992 kişi olduğu belirlenmiştir. Bu çalışmaya 713 kişi araştırmaya dahil edilmiştir. Veriler kolayda örnekleme yöntemi ile toplanarak analiz için SPSS 20 paket programı kullanılmıştır. Yapılan analizlerde sporcuların toksik liderlik algısının genel olarak düşük olduğu görülmüştür. Bununla birlikte sporcuların psikolojik olarak sağlam oldukları ve tatmin düzeylerinin de genel olarak yüksek olduğu belirlenmiştir. Çalışmada antrenörlerin toksik liderlik davranışları ile sporcuların psikolojik sağlamlık ve tatmin düzeyleri arasında negatif yönlü ve anlamlı bir ilişkinin bulunduğu belirlenmiştir.

Referanslar

Ağırkan, M., & Kağan, M. (2017). Üniversite öğrencilerinin değer yönelimleri ile psikolojik dayanıklılık düzeyleri arasındaki ilişki. Erzincan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 19(3), 225-245.

Akgül, A., & Çevik, O. (2003). İstatistiksel analiz teknikleri, SPSS’te işletme yönetimi uygulamaları. Emek Ofset.

Aksu, N. (2012). İş tatmininin bazı demografik değişkenler açısından incelenmesi. Polis Bilimleri Dergisi, 14(1), 59-79.

Bektaş, M., & Erkal, P. (2015). Örgütlerde toksisite davranışları: Toksik duygu deneyimleri ölçeğinin geçerlilik ve güvenirliği çalışması. Research Journal of Business and Management, 31(4), 519-529.

Bozgeyikli, H., & Şat, A. (2014). Öğretmenlerde psikolojik dayanıklılık ve örgütsel vatandaşlık davranışlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi: Özel okul örneği. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 3(5), 172-191.

Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Yayıncılık.

Canbolat, M. A., Çelik, A., & Yılmaz, H. U. (2021). Toksik liderlik algısının kariyer bağlılığı ve görev performansıyla ilişkisine yönelik perakendecilik sektöründe bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 24(1), 28-40.

Chiristensen, B. L., Johnson, R. B., & Turner, L. A. (2015). Research methods, design and analysis. Twelfth Edition.

Cohen, J., Cohen, P., West, S. G., & Aiken, L. S. (2003). Applied multiple regression/correlation analysis for the behavioral sciences. Lawrence Erlbaum Associates.

Çekmecelioğlu, H. (2006). İş tatmini ve örgütsel bağlılık tutumlarının işten ayrılma niyeti ve verimlilik üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi: Bir araştırma. ISGUC Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 8(2), 153-168.

Çelebi, N. Güner, H., & Yıldız, V. (2015). Toksit liderlik ölçeğinin geliştirilmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 249-268.

Demir, H., Usta, R., & Okan, T. (2008). İçsel pazarlamanın örgütsel bağlılık ve iş tatminine etkisi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(2), 135-161.

Devecioğlu, S., & Sarikaya, M. (2006). Sporcu ögrencilerin sosyo-ekonomik değişkenler ışığında profillerinin belirlenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 301-314.

Dinçer, A. (2021). Taekwondo milli sporcularında benlik saygısı ve psikolojik sağlamlık düzeyleri arasındaki ilişki [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Bartın Üniversitesi].

Doğan, T. (2015). Kısa psikolojik sağlamlık ölçeği’nin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 93-102.

Eğinli, A. T., & Bitirim, S. (2008). Kurumsal başarının önündeki engel: Zehirli (toksik) iletişim. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 5(3), 124–140.

Einarsen, S., Aasland, M. S., & Skogstad, A. (2007). Destructive leadership behaviour: Definition and conceptual model. Leadership Quarterly, 18(3), 207-216.

Erkuş, A. (2009). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci. Seçkin Yayıncılık.

Ertuğrul, S. (2021). Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin toksik liderlik davranışları ile öğretmenlerin motivasyon ve iş tatmin düzeyleri arasındaki ilişkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi].

Gerek, Z. (2007). Halk oyunları ve spor eğitimi alan üniversite öğrencilerinin fiziksel uygunluklarının eurofit ile karşılaştırılması. Atatürk Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(1), 32-42.

Güzelyurt, O. (2020). Özel Spor Salonu Yöneticilerinin Toksik (Zehirli) Liderlik Davranışları ile Çalışanların İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi].

Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2014). Multivariate data analysis. Pearson New International Edition.

Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Asil Yayın Dağıtım.

Karataş, S., & Güleş, H. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin iş tatmini ile örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 74-89.

Kayış, A. (2009). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Asil Yayın Dağıtım.

Khan, M. R. Khan, H., Jan, S. A., Javad, A., & Khattak, A. U. (2021). Mediating effects of employee commitment in relationship between toxic leadership and employees’ performance. Humanities & Social Sciences Reviews, 9(4), 56-64.

Kılıç, M. (2019). X ve Y Kuşaklarındaki Toksik Liderlik Algılarının Örgütsel Bağlılık, Psikolojik İyi Oluş ve Bireysel Performans Üzerindeki Yansımaları. [Yayımlanmamış doktora tezi, Kocaeli Üniversitesi].

Kline, R. B. (2016). Principles and practice of structural equation modeling. The Guilford Press.

Kök, B. S. (2006). İş tatmini ve örgütsel bağlılığın incelenmesine yönelik bir araştırma. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 291-317.

Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, (30), 607-610.

Ocak, Y., & Tortop, Y. (2013). Kadınlarda halk oyunları çalışmalarının bazı fiziksel uygunluk parametreleri üzerine etkisinin incelenmesi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 4(1), 46-54.

Özbek, S., Taşbilek-Yoncalık, M., & Alıncak, F. (2017). Sporcu ve sedanter lise öğrencilerinin özgüven düzeylerinin karşılaştırılması (Kırşehir ili örneği). Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(3), 46-56.

Özdamar, K. (2004). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi-I. Kaan Kitabevi.

Özkan, A., Bozkuş, T., Kul, M., Türkmen, M., Öz, Ü., & Cengiz, C. (2013). Halk oyuncularının fiziksel aktivite düzeyleri ile sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi ve ilişkilendirilmesi. International Journal of Science Culture and Sport, 1(3), 24-38.

Özmutlu, İ. (2011). Bedensel engelli sporcularda antrenörlerin hizmetkâr liderlik davranışlarının sporcu tatmini ile ilişkisi [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi].

Padilla, A., Hogan, R., & Kaiser, R. B. (2007). The toxic triangle: Destructive leaders, sosceptible followers, and conducive environments. The Leadership Quarterly, (18), 176-194.

Schyns, B., & Schilling, J. (2013). How bad are the effects of bad leaders? A meta-analysis of destructive leadership and its outcomes. The Leadership Quarterly, (24), 138-158.

Sekaran, U. (2003). Research methods for business. Fourth Edition.

Sekaran, U., & Bougie, R. (2016). Research methods for business: A skill-building approach. Wiley.

Seleciler, C., & Türkmen, M. (2020). Halk dansçılarının imgeleme ve optimal performans duygu durumu düzeyleri arasındaki ilişkiler. International Journal of Contemporary Educational Studies, 6(1), 63-79.

Sheard, A. G., Kakabadse, N., & Kakabadse, A. (2013). Destructive behaviours and leadership: the source of the shift from a functional to dysfunctional workplace? International Journal of Social Science Studies, 1(1), 73-89.

Smith, B. W., Dalen, J., Wiggins, K., Tooley, E., Christopher, P., & Jennifer-Bernard, J. (2008). The brief resilience scale: Assessing the ability to bounce back. International Journal of Behavioral Medicine, 15, 194-200.

Şahin, S. (2013). Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlerinin iş doyumu ve örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. NWSA-Sports Sciences, 8(1), 12-25.

Tabachnick, B. G., & Fidel, L. S. (2013). Using multivariate statistics. USA: Pearson Education Limited

Tekin, E. (2011). Askeri hastanelerde çalışan hemşirelerin psikolojik dayanıklılık ve tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesi [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi].

Tepper, B. J. (2007). Abusive supervision in work organizations: Review, synthesis, and research agenda. Journal of Management, 33(3), 261-289.

Terzioğlu, A. E., Koç, Y., & Yazıcı, M. (2013). Halk oyunları oynayanların durumluk ve sürekli kaygı düzeyleri (Erzincan yöresi örneği). Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 361-370.

Türksoy, A. (2008). Futbolda sporcu tatmini ile antrenörlerden beklenilen ve gerçekleşen liderlik davranışlarının tespiti [Doktora tezi, Marmara Üniversitesi].

Üngüren, E., Doğan, H., Özmen, M., & Tekin, A. Ö. (2010). Otel çalışanlarının tükenmişlik ve iş tatmin düzeyleri ilişkisi. Journal of Yasar University, 17(5), 2922‐2937.

Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46(Özel Sayı) 74-85.

Yen, T. Q., Tian, Y., & Sankoh, F. P. (2013). The impact of prevalent destructive leadership behaviour on subordinate employees in a firm. American Journal of Industrial and Business Management, (3), 595-600.

Yeşilyurt, H., & Koçak, N. (2014). İş doyumu ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkinin otel işletmeleri açısından incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 303-324.

Yıldız, A. B., & Algün-Doğu, G. (2021). Personality traits of veteran folk dancers and their participation motivation in sports. International Journal of Sport Culture and Science, 9(4), 376-386.

Yiğit, Ş. (2018). Sporcularda hizmetkar liderlik ile sporcu tatmin düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Doktora tezi, Sakarya Üniversitesi].

Yüksel, İ. (2005). İletişimin iş tatmini üzerindeki etkileri: Bir işletmede yapılan görgül çalışma. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(2), 291-306.

İndir

Yayınlanmış

09/20/2023

Nasıl Atıf Yapılır

Karademir, M. B., & Şahan, H. (2023). Halkoyunları antrenörlerinin toksik liderlik davranışlarının sporcuların psikolojik sağlamlık ve tatmin düzeyleri üzerindeki belirleyici rolü. ROL Spor Bilimleri Dergisi, 4(3), 1024–1042. https://doi.org/10.5281/zenodo.8352271

Sayı

Bölüm

Araştırma Makalesi